حمید رضا علی قزوینی
موضوع طرح دعوا بر اساس ماده 44 قانون اجرای احکام مدنی همواره از موارد اختلافی بوده است. مسئله اصلی زمانی مطرح می شود که دادگاه حکم خلع ید از یک ملک مسکونی را به طرفیت متصرف صادر نموده، اما این ملک دارای مستأجر می باشد و مستأجر قصد اعتراض به حکم را دارد. در این حالت این سؤال مطرح است که آیا باید بر اساس ماده 147 قانون اجرای احکام مدنی و در قالب اعتراض ثالث اجرایی اقدام کرد یا بر اساس ماده 417 قانون آیین دادرسی مدنی و در قالب اعتراض ثالث حکمی طرح دعوا نمود.
نکات کلیدی:
1-ماده 44 قانون اجرای احکام مدنی به مواردی اشاره دارد که حکم دادگاه مستقیماً به موضوعی مانند خلع ید از ملک مشخصی تعلق گرفته و در حین اجرای حکم، شخص ثالثی (متصرف) ادعای حقی نسبت به عین یا منافع آن ملک دارد. در این حالت، متصرف ثالث می تواند ظرف 7 روز به حکم اعتراض کند و در صورت ارائه دلایل کافی، اجرای حکم موقتاً متوقف می شود.
2-ماده 147 قانون اجرای احکام مدنی مربوط به مواردی است که در مرحله اجرای حکم، اموال شخص ثالثی به اشتباه توقیف شده است. در این حالت، شخص ثالث می تواند به توقیف اموال خود اعتراض کند، بدون اینکه به مفاد حکم اصلی تعرضی داشته باشد.
3- در ماده 44 قانون اجرای احکام قید شده که متصرف می تواند قرار تأخیر اجرای حکم را از دادگاه اخذ کند که این قرار مختص اعتراض ثالث اصلی و موضوع ماده 424 قانون آیین دادرسی مدنی است.طبق ماده 44، متصرف ثالث باید ظرف 7 روز از تاریخ اطلاع از اجرای حکم، به دادگاه صالح مراجعه و اعتراض خود را ثبت کند. برای توقف حکم در اجرای احکام نیازی به تودیع خسارت احتمالی نیست، ولی برای درخواست قرار تأخیر اجرای حکم نیاز به تودیع می باشد.
مواد 147 و 44 قانون اجرای احکام مدنی دو مقوله متفاوت بوده و ارتباطی به یکدیگر ندارند. ماده 147 ناظر بر اقدامات اجرایی است که در آن شخص ثالث بدون تعرض به مفاد حکم قطعی، به توقیف اموال خود اعتراض می کند، در حالی که ماده 44 معطوف به مفاد حکم است.
نتیجه گیری: موضوع طرح دعوا طبق ماده 44 قانون اجرای احکام مدنی می بایست در قالب اعتراض ثالث اصلی انجام شود و حتماً باید قرار تأخیر اجرای حکم را نیز درخواست نمود. همچنین اگر حکم در دادگاه تجدیدنظر قطعی شده باشد، مخاطب اعتراض ثالث باید دادگاه تجدیدنظر باشد.
نمونه دادخواست اعتراض موضوع ماده 44:
معترض ثالث (خواهان): حسین خوانده ثالث: 1- موقوفه سید ابوالقاسم 2- آقای محمد
خواسته: 1- اعتراض ثالث نسبت به دادنامه شماره 14036839000833 صادره از شعبه 12 دادگاه تجدیدنظر استان تهران مبنی بر حکم خلع ید از پلاک ثبتی … 2- صدور قرار تأخیر اجرای حکم دادنامه مذکور 3- مطالبه کلیه خسارات دادرسی
دلایل: 1- اجاره نامه مورخ … 2- استشهادیه شهود
متن دادخواست: ریاست محترم شعبه 12 دادگاه تجدیدنظر استان تهران با سلام و احترام این جانب به استناد قرارداد اجاره شماره … مورخ … تا تاریخ … به عنوان مستأجر یک باب مغازه واقع در … می باشم. مطابق قرارداد اجاره، حق بهره برداری از ملک تا تاریخ … متعلق به این جانب است. هرگونه حکم خلع ید بدون توجه به حقوق این جانب، سبب تضییع حق این جانب می گردد. دادنامه صادره بدون اطلاع و حضور این جانب به عنوان ذی نفع مستقیم صادر شده و حقوق قانونی این جانب را نقض کرده است. این جانب به استناد ماده 44 قانون اجرای احکام مدنی حق اعتراض به این حکم را داشته و بدواً تقاضای صدور قرار تأخیر اجرای حکم را جهت جلوگیری از ضرر و زیان دارم.
